Rozliczenia podatkowe stanowią istotny element działalności zawodowej każdego korepetytora. Prawidłowe rozumienie zasad podatkowych oraz obowiązków podatkowych jest kluczowe, aby unikać nieporozumień z fiskusem i prowadzić swoją działalność zgodnie z obowiązującym prawem. Niniejszy artykuł zawiera odpowiedzi na pytania korepetytorów dotyczące zasad prowadzenia działalności gospodarczej oraz rozliczania podatków. Materiał powstał w ramach akcji Pytamy eksperta — zadaj pytanie o podatki i rozliczenia.
Wątpliwości rozwiera Marcin Sądej, prawnik specjalizujący się w tematyce podatkowej oraz były pracownik organów administracji podatkowej, współpracujący z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami rachunkowymi.
W poniższym artykule znajdziesz odpowiedzi na następujące pytania:
- Co zrobić w sytuacji, gdy uczeń przelał środki na moje prywatne konto, na które wcześniej otrzymywałem płatności z działalności nierejestrowanej?
- Czy nie przekraczając dochodu 1800 zł miesięcznie, muszę rozliczyć zerowego pita pod koniec roku, nie posiadając zarejestrowanej działalności?
- Proszę o wyjaśnienie kwestii zwolnienia przedmiotowego z podatku VAT dla firm, które zatrudniają korepetytorów (zajęcia dodatkowe pozaszkolne), niebędących nauczycielami w rozumieniu karty nauczyciela.
- Gdy korepetytor w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej rozpocznie współpracę z placówką edukacyjną, musi wystawiać im jakiegoś rodzaju fakturę/paragon?
- Co rodzice powinni wpisywać w tytuł przelewu, żeby zarobek liczył się jako działalność nierejestrowana?
- Jak udokumentować wydatek firmowy na podręczniki z drugiej ręki, od osób prywatnych?
- Czy w moim przypadku jestem zwolniona z płacenia podatku? Mam 19 lat i uczęszczam do liceum.
- Mam rezydencję podatkową w Czechach, ale udzielam korepetycji online polskim uczniom i pieniądze otrzymuję na konto polskie. Czy rodzi to jakieś obowiązki podatkowe na terenie Polski?
- Czy udzielając korepetycji z matematyki, będąc studentem architektury, który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą jestem zwolniony z posiadania kasy fiskalnej?
- Jestem emerytką i udzielam korepetycji w niewielkim zakresie (ok. 1000 zł/miesiąc) Czy muszę zgłosić tę działalność do US, ponieważ rozumiem, że jest to działalność nierejestrowana?
- Czy spółka komandytowa świadcząca usługi korepetycji zarówno przez właściciela, jak i zatrudnionych zleceniobiorców i nauczycieli może korzystać ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy VAT?
- Czy osoba, która nie tylko sama udziela lekcji, ale także zleca studentom prowadzenie korepetycji z różnych przedmiotów na zasadzie umowy zlecenie, może skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego od obowiązku płacenia podatku VAT?
- Działalność nierejestrowana — czy co miesiąc przelewać kwotę podatku za wszystkie przychody?
- Prosiłbym o nieco szersze wyjaśnienie drugiej przesłanki wymienionej w artykule - „usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym".
1. Co zrobić w sytuacji, gdy uczeń przelał środki na moje prywatne konto, na które wcześniej otrzymywałem płatności z działalności nierejestrowanej. Na to konto przychodzą przelewy od znajomych lub wypłata. Jak to ewidencjonować?
Osoba fizyczna występuje w obrocie gospodarczym w dwojakiej roli — jako osoba prywatna oraz jako osoba prowadząca działalność aktywność gospodarczą. Co jednak istotne jest jedynym właścicielem każdego z tych dwóch majątków. Ta zasada ma zastosowanie zarówno w przypadku typowej działalności gospodarczej, jak i w przypadku działalności nierejestrowanej.
W obu przypadkach wynagrodzenie stanowi dla osoby fizycznej przychód podatkowy i nie ma tu znaczenia czy wynagrodzenie jest otrzymywane na rachunek firmowy, prywatny czy gotówką.
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy PIT w przypadku działalności nierejestrowanej przychodem są otrzymane wynagrodzenia. Takie wynagrodzenie może być otrzymane również na konto prywatne. Przepis nie warunkuje formy otrzymania przychodu. W konsekwencji niezależnie od formy otrzymania zapłaty za udzielone korepetycje jest to przychód z działalności nierejestrowanej.
2. Czy nie przekraczając dochodu 1800 zł miesięcznie z korepetycji, muszę rozliczyć zerowego pita pod koniec roku, nie posiadając zarejestrowanej działalności? Jeśli tak, to jak to zrobić?
Od 1 lipca 2023 roku miesięczny limit przychodu (nie dochodu) dla działalności nierejestrowanej wynosi 2700 zł. To, że podatnik nie przekracza limitu, nie oznacza, że nie płaci podatku. Limit ten wyznacza górną granicę, powyżej której podatnik ma obowiązek zarejestrowania działalności gospodarczej (art. 5 ust. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców) i rozliczania podatku od działalności gospodarczej.
Przychód z działalności nierejestrowanej podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym PIT na ogólnych zasadach (art. 20 ust. 1ba ustawy PIT), co oznacza, że podatnik może uwzględnić kwotę wolną od podatku wynoszącą 30 000 zł w skali roku (jeżeli jest to jego jedyny przychód opodatkowany na zasadach ogólnych).
W konsekwencji, jeżeli roczna podstawa opodatkowania z tytułu działalności nierejestrowanej jest mniejsza niż 30 000 zł, to podatnik nie zapłaci podatku w zeznaniu rocznym, ale nie zwalnia go to z obowiązku złożenia deklaracji rocznej. W konsekwencji nawet jeżeli podatek PIT wynosi zero to i tak należy złożyć deklarację PIT-36 w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.
3. Proszę o wyjaśnienie kwestii zwolnienia przedmiotowego z podatku VAT dla firm, które zatrudniają korepetytorów (zajęcia dodatkowe pozaszkolne), niebędących nauczycielami w rozumieniu karty nauczyciela. Czy takie usługi mogą być zwolnione przedmiotowo z podatku VAT?
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy VAT zwalnia się od podatku usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym, świadczone przez nauczycieli.
Organy podatkowe akcentują, że ww. zwolnienie musi mieć charakter „prywatny” tzn. musi istnieć bezpośrednia relacja pomiędzy nauczycielem a uczniem. Dlatego też ze zwolnienia przedmiotowego nie korzystają usługi zatrudnionych korepetytorów (w tym zakresie możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia podmiotowego).
W tym przypadku wyjątkową sytuacją będzie nauka języków obcych, ponieważ tego rodzaju usługi korzystają z innego zwolnienia od VAT (art. 43 ust. 1 pkt 28 ustawy).
4. Gdy korepetytor w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej rozpocznie współpracę z placówką edukacyjną, musi wystawiać im jakiegoś rodzaju fakturę/paragon? W jaki sposób dokumentować sprzedaż swoich usług?
Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy VAT obowiązek ewidencjonowania obrotu na kasie fiskalnej (i co za tym idzie wydawania paragonów) dotyczy sprzedaży usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.
To oznacza, że jeżeli usługa jest świadczona na rzecz innego podmiotu (np. placówki edukacyjnej), właściwą formą będzie faktura.
5. Co rodzice powinni wpisywać w tytuł przelewu, żeby zarobek liczył się jako działalność nierejestrowana?
Przepisy podatkowe nie wskazują żadnych wytycznych w tym zakresie. Tytuł przelewu ma charakter techniczny i w żaden sposób nie definiuje źródła przychodu. Niezależnie zatem czy w tytule będzie zwrot „za lekcje”, „Uczeń: Imie-Nazwisko” czy też „wynagrodzenie” na gruncie ustawy PIT przychód ten jest kwalifikowany w ten sam sposób, czyli do tego źródła przychodu, w ramach którego są rozliczane korepetycje.
6. Jak udokumentować wydatek firmowy na podręczniki z drugiej ręki, od osób prywatnych?
Przepisy rozporządzenia w sprawie prowadzenia KPiR — konkretnie § 12 ust. 2 pkt 2 i 6 rozporządzenia — nie umożliwiają dokumentowania zakupu książek używanych dowodami wewnętrznymi.
Dowodem będącym podstawą księgowania będzie umowa sprzedaży (tak np. pismo US w Stalowej Woli z dnia 05.12.2005 r., nr U.S.I/415/4/55/2005).
Z uwagi na trudności związane z każdorazową koniecznością sporządzania takiej umowy dobrym rozwiązaniem będzie przygotowanie rachunku do podpisu sprzedawcy. Zgodnie bowiem z art. 87 Ordynacji podatkowej w tych wszystkich przypadkach gdzie nie występuje obowiązek wystawienia faktury (a osoba prywatna sprzedająca książki faktury nie wystawia) można wystawić rachunek.
7. Czy w moim przypadku jestem zwolniona z płacenia podatku? Mam 19 lat i uczęszczam do liceum.
Jak rozumiem, czytelnik pyta o tzw. ulgę dla młodych. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy PIT zwalnia się od podatku przychody otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł.
Co jednak istotne zwolnienie nie dotyczy wszystkich przychodów a jedynie tych wymienionych w przepisie. Wskazano tam m.in. przychody ze stosunku pracy oraz przychody z umowy zlecenia zawartej z przedsiębiorcą.
W rezultacie uzyskiwanie przychodów z korepetycji w ramach działalności nierejestrowanej czy też w ramach działalności edukacyjnej wykonywanej osobiście nie korzysta ze zwolnienia od PIT w ramach ulgi dla młodych.
8. Mam rezydencję podatkową w Czechach, ale udzielam korepetycji online polskim uczniom i pieniądze otrzymuję na konto polskie. Czy rodzi to jakieś obowiązki podatkowe na terenie Polski?
Zarówno polska ustawa PIT, jak i polsko-czeska umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania wskazują, że przychody rezydenta podlegają opodatkowaniu w kraju jego miejsca zamieszkania. W Polsce opodatkowaniu podlegałyby wyłącznie dochody uzyskiwane poprzez położony na terenie RP zagraniczny zakład, czyli stałą placówkę służącą do prowadzenia działalności gospodarczej.
Jeżeli zatem czeski rezydent prowadzi korepetycje online ze swojego miejsca zamieszkania, to nie generuje to obowiązku podatkowego w RP w zakresie podatku PIT.
9. Czy udzielając korepetycji z matematyki, będąc studentem architektury, który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, jestem zwolniony z posiadania kasy fiskalnej? Na wielu stronach internetowych widnieje informacja, że korepetycje są zwolnione z obowiązku posiadania owej kasy fiskalnej, nawet po przekroczeniu dochodu w wysokości 20 000 PLN od początku bieżącego roku podatkowego. Czy to zwolnienie działa dla każdej osoby prowadzącej korepetycje (w działalności gospodarczej), czy tylko i wyłącznie dla nauczycieli, czyli osób posiadających uprawnienia do nauczania w szkołach?
W opisanym przypadku należy zwrócić uwagę nie na zwolnienie podmiotowe od kasy fiskalnej, lecz na zwolnienie przedmiotowe (nielimitowane żadną kwotą). Otóż w poz. 30 załącznika do rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku stosowania kasy fiskalnej zostały wskazane — sklasyfikowane według symbolu PKWiU ex 85 - usługi w zakresie edukacji — z wyłączeniem:
- usług w zakresie pozaszkolnych form edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych (PKWiU 85.51.10.0),
- usług świadczonych przez szkoły tańca i instruktorów tańca (PKWiU 85.52.11.0),
- usług świadczonych przez szkoły nauki jazdy (PKWiU 85.53.11).
Powyższe znajduje również potwierdzenie w interpretacji Dyrektora KIS z dnia 22.12.2021 r., nr 0113-KDIPT1-3.4012.782.2021.2.JM, VAT od korepetycji, http://sip.mf.gov.pl:
Prawo do korzystania ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej w związku ze świadczeniem usług udzielania korepetycji sklasyfikowanych według PKWiU z 2015 r. jako 85.59.14.0 Korepetycje udzielane w domu oraz 85.59.19.0 Usługi w zakresie pozaszkolnych form edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane, będzie przysługiwało Panu także na podstawie § 2 ust. 1 w związku z poz. 30 załącznika do rozporządzenia.
10. Jestem emerytką i udzielam korepetycji w niewielkim zakresie (ok. 1000 zł/miesięcznie). Czy muszę zgłosić tę działalność do US, ponieważ rozumiem, że jest to działalność nierejestrowana? Jak ma się sytuacja z podatkiem? Czy przy działalności nierejestrowanej mogę wystawić fakturę?
Działalność nierejestrowana nie wymaga zgłaszania ani do urzędu skarbowego, ani też do CEIDG. W tym zakresie obowiązkiem podatnika jest jedynie złożenie deklaracji rocznej PIT-36 i rozliczenie podatku w poz. 9 części E.1 „Działalność nierejestrowana, określona w art. 20 ust. 1ba ustawy".
Na gruncie ustawy PIT działalność nierejestrowana stanowi odrębne źródło przychodu od działalności gospodarczej. Natomiast takiego rozróżnienia nie ma w przypadku podatku VAT. Zarówno działalność nierejestrowana, jak i zwykła działalność gospodarcza są tak samo traktowane na gruncie VAT. To oznacza, że podmiot prowadzący działalność nierejestrowaną może wystawiać faktury.
W przeważającej większości przypadków podatnik wykonujący działalność nierejestrowaną będzie podatnikiem zwolnionym z VAT (z uwagi na zwolnienie podmiotowe czy przedmiotowe). W rezultacie na podstawie art. 106b ust. 2 ustawy VAT nie ma on obowiązku wystawienia faktury, chyba że usługobiorca zażąda od niego wystawienia faktury, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość, lub część zapłaty.
W takim przypadku faktura będzie oznaczona w polu „stawka podatku” symbolem „ZW”
11. Czy spółka komandytowa świadcząca usługi korepetycji zarówno przez właściciela, jak i zatrudnionych zleceniobiorców i nauczycieli może skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy VAT?
W tej kwestii należy mieć na uwadze, że zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy są objęte tylko te usługi nauczania, które są świadczone przez nauczyciela osobiście i na podstawie umowy zawartej bezpośrednio z uczestnikami kursu (lub ich opiekunami prawnymi), gdyż tylko w takim przypadku wpisują się w definicję usług prywatnego nauczania przez nauczyciela.
Spółka komandytowa — w świetle przepisów Kodeksu spółek handlowych — jest osobową spółką handlową, która ma zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych. W praktyce oznacza to, że spółka może we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. W obrocie gospodarczym występuje zatem jako samodzielny podmiot umowy w stosunku do wspólników tejże spółki.
W rezultacie spółka komandytowa nie może korzystać ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy VAT. Potwierdził to też WSA w Lublinie w wyroku z dnia 30.11.2011 r., I SA/Lu 532/11:
Wprowadzone przepisem art. 43 ust. 1 pkt 27 u.p.t.u. zwolnienie ma zastosowanie wyłącznie do usług świadczonych przez osoby fizyczne, które są nauczycielami. Jeżeli usługi nauczania są świadczone przez nauczycieli, instruktorów i studentów związanych umową cywilnoprawną ze spółką, oznacza to, że nauczyciele, instruktorzy i studenci nie świadczą usług na własny rachunek, tym samym przedmiotowe usługi nauczania nie będą podlegały zwolnieniu od podatku VAT na podstawie powołanego przepisu.
12. Czy osoba, która nie tylko sama udziela lekcji, ale także zleca studentom prowadzenie korepetycji z różnych przedmiotów na zasadzie umowy zlecenie, może skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego od obowiązku płacenia podatku VAT?
Usługi wykonywane przez zatrudnionych pracowników/zleceniobiorców w zakresie korepetycji nie mogą korzystać ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy VAT, ponieważ nie jest zachowane kryterium „prywatnego nauczania”, czyli bezpośredniej relacji pomiędzy nauczycielem prowadzącym działalność gospodarczą a uczniem.
W takim przypadku korepetytor może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT o charakterze podmiotowym. Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy VAT zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Warto też podkreślić, że w roku rozpoczęcia działalności limit ten obliczamy w sposób proporcjonalny, biorąc pod uwagę liczbę dni pozostałych do końca roku kalendarzowego.
13. Działalność nierejestrowana — czy co miesiąc przelewać kwotę podatku za wszystkie przychody?
Zgodnie z art. 44 ustawy PIT obowiązek opłacania miesięcznych zaliczek na podatek dotyczy podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Obowiązku tego nie mają zatem podmioty prowadzące działalność nierejestrowaną, które rozliczają się raz do roku w zeznaniu rocznym PIT-36.
Warto też zaznaczyć, że również sama konstrukcja formularza PIT-36 nie pozwala na wpisanie kwoty zaliczek na podatek przy działalności nierejestrowanej.
Więcej na ten temat: Działalnośc nierejestrowana a korepetycje
14. Prosiłbym o nieco szersze wyjaśnienie drugiej przesłanki wymienionej w artykule — „Usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym". Czy taka definicja wymusza jakiekolwiek odniesienie się do programów nauczania realizowanych w ramach edukacji państwowej? Czy ogranicza w jakikolwiek sposób zakres dziedzin, w których możliwe jest udzielanie prywatnych lekcji bez obowiązku zapłaty podatku VAT? Czy zwolnieniem objęte są również prywatne lekcje gry na instrumencie, zajęcia z rękodzieła/malarstwa/fotografii, bądź nauczanie konkretnych metod lub obsługi konkretnych narzędzi w danej profesji (w ramach np. kursu obsługi jakiegoś programu komputerowego)?
Ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy VAT będą korzystały te usługi prywatnego nauczania świadczone przez nauczycieli, które swoim zakresem obejmują pogłębianie i rozwój wiedzy uczniów i studentów w zakresie tych dziedzin nauki (dyscyplin naukowych), które są przedmiotem działalności edukacyjnej w obowiązującym w systemie szkolnictwa na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym, przy czym nie są one nauczaniem specjalistycznym i selektywnym.
Przykładowo w interpretacji Dyrektora KIS z dnia 15.09.2023 r., nr 0114-KDIP4-2.4012.380.2023.3.MMA, czytamy, że zajęcia z taekwondo wpisują się w zakres edukacji sportowej, a tym samym jest nauczaniem specjalistycznym, które samo w sobie nie jest równoznaczne z pojęciem „kształcenia powszechnego lub wyższego". Tak samo jest w przypadku nauki gry na gitarze, o czym Dyrektor KIS wspomina w interpretacji z dnia 14.07.2022 r., nr 0114-KDIP4-2.4012.227.2022.2.MB.
Podobnie też ze zwolnienia nie korzysta nauka w gry komputerowe (interpretacja Dyrektora KIS z dnia 07.06.2023 r., nr 0112-KDIL1-2.4012.98.2023.2.NF) czy nauka gry w szachy (interpretacja Dyrektora KIS z dnia 17.04.2023 r., nr 0112-KDIL3.4012.113.2023.2.EW).
W ocenie fiskusa we wszystkich ww. przypadkach mamy do czynienia z nauczaniem specjalistycznym co wyklucza prawo do zwolnienia.
Wiążące dla podatników oraz organów podatkowych są indywidualne interpretacje wydawane na wniosek przez Dyrektora KIS.
