W przypadku gdy korepetycje udzielane są w sposób zorganizowany oraz ciągły to na gruncie przepisów podatkowych mamy do czynienia z działalnością gospodarczą. Taka sytuacja powoduje, że korepetytor musi podjąć decyzję co do wyboru właściwej formy opodatkowania podatkiem dochodowym uzyskanego przychodu. W poniższym artykule rozważymy możliwość wyboru form szczególnych tj. ryczałtu ewidencjonowanego albo karty podatkowej.
Ryczałt ewidencjonowany
Zarówno ryczałt jak i karta podatkowa zostały opisane w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Obie formy opodatkowania charakteryzują się licznymi uproszczeniami oraz zasadniczo niższymi stawkami podatkowymi, w związku z czym bardzo często podatnicy są zainteresowani możliwością skorzystania z tych rozwiązań. Zauważmy, że zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy obie te formy są przewidziane dla osób fizycznych osiągających przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, co oznacza, że nie mogą ich stosować korepetytorzy działający w oparciu o umowę zlecenie i osiągający dochody z działalności wykonywanej osobiście.
WAŻNE
Szczególne formy opodatkowania podatkiem dochodowym są przewidziane dla świadczenia usług korepetycji kwalifikowanych jako pozarolnicza działalność gospodarcza.
Przechodząc do ryczałtu ewidencjonowanego należy wskazać, że w tym przypadku podatek płacony jest od kwoty przychodu. Oznacza to, że w rozliczeniu podatkowym nie ma możliwości uwzględnienia żadnych kosztów podatkowych. Przykładowo przychody z działalności usługowej są opodatkowane stawką 8,5%. Pojawia się zatem pytane czy korepetytor może zdecydować się na opłacanie podatku w formie ryczałtu?
W pierwszej kolejności trzeba zwrócić uwagę, że nie każda działalność może korzystać z ryczałtu ponieważ ustawa przewiduje pewne okoliczności wyłączające opodatkowanie w tej formie. Jak bowiem wynika z art. 8 ust. 1 pkt 3 lit. e) ustawy opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie stosuje się do podatników osiągających w całości lub w części przychody z tytułu świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy. W poz. 48 tego załącznika wymieniono usługi edukacyjne. Oznacza to, że zasadniczo usługi edukacyjne w postaci udzielania korepetycji nie mogą korzystać z ryczałtu ewidencjonowanego.
Istnieje jednak jeden wyjątek od tej zasady. Otóż wyłączenie nie dotyczy pozarolniczej działalności gospodarczej świadczonej w ramach wolnych zawodów. Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 11 ustawy wolny zawód oznacza tutaj pozarolniczą działalność gospodarczą wykonywaną osobiście przez lekarzy, lekarzy stomatologów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, tłumaczy oraz nauczycieli w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny, jeśli działalność ta nie jest wykonywana na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo na rzecz osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej, z tym że za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu. Jak natomiast czytamy w art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy w zakresie wolnych zawodów ryczałt wynosi 20% osiąganych przychodów.
Podsumowując wskazać należy, że forma ryczałtowa jest przewidziana wyłącznie dla korepetycji w formie lekcji na godziny udzielanych przez nauczycieli w ramach wykonywanego wolnego zawodu. Oznacza to, że przykładowo student, który chciałby udzielać lekcji na godziny nie może skorzystać z tej formy opodatkowania ponieważ nie ma on statusu nauczyciela.
WAŻNE
Ryczałt ewidencjonowany jest uproszczoną formą opodatkowania przewidzianą wyłącznie dla nauczycieli świadczących usługi edukacyjne polegające na udzieleniu lekcji na godziny. Uzyskany w ramach wolnego zawodu przychód jest opodatkowany stawką 20%.
Karta podatkowa
Drugą szczególną formą opodatkowania jest karta podatkowa. Specyfika karty podatkowe polega na tym, że podatek jest wymierzany przez naczelnika urzędu skarbowego w postaci decyzji i określa stałą miesięczną kwotę do zapłaty niezależnie od uzyskanego przychodu czy też poniesionych kosztów. W konsekwencji jedynym obowiązkiem podatnika na karcie podatkowej jest wpłata podatku ustalonego w decyzji. Nie musi on zatem trudzić się w zakresie ustalania przychodu i kosztu podatkowego oraz wyliczania kwoty podatku do zapłaty. Ponadto w myśl art. 24 ust. 1 ustawy podatnicy prowadzący działalność opodatkowaną w formie karty podatkowej są zwolnieni od obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy.
W myśl art. 23 ust. 1 pkt 11 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym podatek dochodowy w formie karty podatkowej mogą płacić podatnicy prowadzący działalność w zakresie usług edukacyjnych, polegającą na udzielaniu lekcji na godziny - w warunkach określonych w części XI tabeli.
Z tabeli umieszczonej w części XI wynika, że w przypadku gdy liczba godzin przeznaczonych na udzielanie lekcji miesięcznie wynosi do 48 to podatek wynosi 5 zł za każdą godzinę. Gdy liczba godzin wynosi powyżej 48 a do 96 podatek to 240,00 zł + 10,40 zł za każdą godzinę ponad 48. Natomiast gdy miesięczna liczba lekcji przekracza 96 godzin podatek wynosi 739,20 zł.
Dodatkowo zwróćmy uwagę, że przepisy dotyczące karty podatkowej nie uzależniają możliwości wyboru tej formy od statusu korepetytora. W rezultacie udzielanie lekcji na godziny w formie karty podatkowej jest dostępne dla każdego.
WAŻNE
W przypadku korepetycji opodatkowanych w formie karty podatkowej podatnik otrzymuje decyzję ze stałą miesięczną kwotą podatku do zapłaty. Wysokość tego podatku uzależniona jest od zadeklarowanej liczby godzin korepetycji udzielanych miesięcznie.
W zakresie rozważań na temat karty podatkowej warto również zwrócić uwagę na jeden istotny szczegół. Otóż z objaśnień do części XI tabeli wynika, że za udzielanie lekcji na godziny uważa się pomoc w nauce, polegającą głównie na odrabianiu (przygotowaniu) z uczniem zadanych lekcji.
Z uwagi na fakt, iż przepis posługuje się liczbą pojedynczą („uczniem”), a nie mnogą („uczniami”), organy podatkowe stoją na stanowisku, że karta podatkowa przysługuje jedynie w przypadku udzielania indywidualnych korepetycji, zaś lekcje grupowe wyłączają prawo do skorzystania z karty podatkowej.
Argumentacja fiskusa opiera się na wykładni językowej pojęcia korepetycja. Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego korepetycja to "prywatna lekcja stanowiąca pomoc w nauce". W konsekwencji w zakresie udzielania lekcji na godziny, działalność ta może być opodatkowana w formie karty podatkowej, jedynie w przypadku, gdy podatnik świadczy takie usługi wyłącznie w postaci lekcji indywidualnych, tj. prowadzonych na zasadzie jedna godzina nauki z jednym uczniem. W myśl bowiem wskazanych objaśnień pod pojęciem udzielania lekcji na godziny, uważa się wyłącznie pomoc udzielaną w trakcie tej godziny jednemu "uczniowi", a nie grupie uczniów.
Tak też wypowiedział się przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 31.08.2012r., nr ILPB1/415-562/12-2/AG:
„ Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż Zainteresowana (nauczyciel matematyki) udziela indywidualnych korepetycji uczniom w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie usług edukacyjnych, polegającej na udzielaniu lekcji na godziny. Wnioskodawczyni zamierza udzielać korepetycji w formie grupowej np. dla 3-6 uczniów, a dochody uzyskane z tego tytułu opodatkować w formie karty podatkowej.
Biorąc powyższe pod uwagę, mając na względzie literalne brzmienie wskazanych w niniejszej interpretacji przepisów (wykładnia gramatyczna), stwierdzić należy, iż w opisanym zdarzeniu przyszłym, brak będzie możliwości zastosowania przez Wnioskodawczynię formy opodatkowania jaką jest karta podatkowa.”
WAŻNE
Karta podatkowa jest przewidziana wyłącznie dla udzielania korepetycji jednemu uczniowi. Powoduje to, że korepetycje grupowe, liczące co najmniej 2 osoby, wykluczają możliwość skorzystania z karty podatkowej.
Mając powyższe na uwadze podkreślić należy, że w stosunku do korepetytorów prowadzących działalność gospodarczą przewidziano szczególne formy opodatkowania podatkiem dochodowym. Istotne jest jednak, że zarówno w przypadku ryczałtu ewidencjonowanego, jak i karty podatkowej, istnieje bardzo wiele okoliczności wykluczających te formy opodatkowania. Osoby udzielające korepetycji muszą zatem w szczególny sposób analizować na jakich warunkach odbywa się świadczenie usług, gdyż może się okazać, że akurat w ich przypadku ta szczególna forma rozliczenia jest niedopuszczalna.
