Udzielanie korepetycji może przybierać różne formy prawne. Warto zatem rozważyć czy możliwa do zastosowania w tym przypadku jest działalność nierejestrowana. W tym kontekście zastanowimy się jakie warunki muszą być spełnione aby korepetytor skorzystał z tej uproszczonej formy prowadzenia działalności. Ponadto odniesiemy się także do kwestii odprowadzania ZUS oraz tematyki obowiązku zawierania umów cywilnoprawnych.
Czym jest działalność nierejestrowana?
Tematyka działalności nierejestrowanej regulowana jest w ustawie Prawo przedsiębiorców. Zgodnie z art. 5 tejże ustawy nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2020 r. jest to kwota 1300 zł), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.
Zwróćmy uwagę, że powyższy przepis nie wprowadza ograniczeń co do rodzaju wykonywanie działalności zatem nic nie stoi na przeszkodzie aby również udzielanie korepetycji odbywało się w tej formie.
Korepetytor musi jednak pamiętać aby nie przekroczyć miesięcznego limitu wynoszącego obecnie 1300 zł przychodu. Natomiast w przypadku przekroczenia tej kwoty pojawia się konieczność zarejestrowania działalność w CEIDG w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie.
Prowadzenie korepetycji w formie działalności nierejestrowanej jest bardzo korzystne ponieważ osoba fizyczna:
-
nie musi zgłaszać działalności w ewidencji przedsiębiorców (CEIDG), urzędzie skarbowym i GUS
-
nie musi płacić z tego tytułu składek na ubezpieczenia w ZUS i składać deklaracji ZUS,
-
nie musi płacić comiesięcznych (albo kwartalnych) zaliczek na podatek,
-
nie musi prowadzić skomplikowanej księgowości
WAŻNE
Korepetycje mogą być prowadzone w formie działalności nierejestrowanej pod warunkiem, że miesięczna kwota przychodu nie przekroczy 1300 zł.
Odnieśmy się także krótko do kwestii rozliczania podatku dochodowego. Jak już zdążyliśmy ustalić w przypadku działalności nierejestrowanej nie ma potrzeby odprowadzania zaliczek na podatek. To zatem oznacza, że całość rozliczenia podatku następuje dopiero w zeznaniu rocznym.
Jak podaje art. 20 ust. 1ba ustawy PIT przychód z działalność nierejestrowanej zaliczany jest do tzw. „innych źródeł”. W konsekwencji takiej kwalifikacji przychody te są opodatkowane według skali podatkowej (17% lub 32% jeżeli dochód w ciągu roku przekroczy 85 528 zł). Dochód roczny należy wykazać w wiersz „Inne źródła” w zeznaniu PIT-36. Zeznanie to składane jest do 30 kwietnia roku następnego po roku podatkowym.
Co ciekawe w zakresie ustalania dochodu podatnik może uwzględnić poniesione koszty, które pomniejszają osiągnięty przychód, a więc wpływają na mniejszy podatek. Ważne jest jednak aby dysponować dowodami potwierdzającymi poniesienie wydatku. Korepetytor musi zadbać o odpowiednie dokumenty w sposób jasno potwierdzający na co zostały wydatkowane pieniądze oraz czy pozostają one w związku z prowadzoną działalnością nierejestrowaną.
Działalność nierejestrowana a umowa cywilnoprawna
Prowadzenie działalności nierejestrowanej nie zmienia ogólnych zasad wynikających z prawa cywilnego. Również w tym przypadku stosunek łączący korepetytora z uczniem opiera się na umowie zlecenia.
Należy jednak pamiętać, że sama umowa zlecenia dla swojej ważności nie wymaga formy pisemnej. Zgodnie z art. 734 KC przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Przepis nie wprowadza rygoru zachowania formy pisemnej dla ważności umowy zlecenia.
W konsekwencji przy prowadzeniu działalności nierejestrowanej nie ma obligatoryjnego obowiązku zawierania umowy zlecenia. Oczywiście dla celów dowodowych zawsze warto taką umowę mieć.
WAŻNE
Działalność nierejestrowana nie wprowadza żadnych szczególnych regulacji jeżeli chodzi o stosunek prawny łączący korepetytora z uczniem. Jest to stosunek zlecenia, który dla swojej ważności nie wymaga formy pisemnej.
Działalność nierejestrowana a ZUS
Na początku wskazaliśmy, że jednym z ułatwień w przypadku działalności nierejestrowanej jest zwolnienie z obowiązków wobec ZUS. Wynika to z faktu, że działalność nierejestrowana nie jest działalnością gospodarczą, a tylko ta druga stanowi podstawę do naliczania składek.
Na przestrzeni ostatnich lat zaczęły się pojawiać bardzo niepokojące interpretacje ze strony organów ZUS, które wskazują, że w przypadku działalności nierejestrowanej obowiązek opłacania składek faktycznie nie pojawia się po stronie zleceniobiorcy lecz po stronie zleceniodawcy.
Przykładowo w interpretacja ZUS oddział w Gdańsku z dnia 24 lipca 2018 r. Sygnatura: DI/100000/43/822/2018 czytamy, że działalność nierejestrowana nie jest działalnością gospodarczą lecz podlega ubezpieczeniu na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przepis ten stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej "zleceniobiorcami", oraz osobami z nimi współpracującymi.
Przenosząc zatem powyższe na grunt analizowanej sprawy, takie podejście spowodowałoby, że obowiązek opłacania składek za korepetytora przejmowałby zleceniodawca tj. uczeń. W ocenie organów ZUS skoro działalność nierejestrowa nie jest działalnością gospodarczą to relację pomiędzy korepetytorem a uczniem należy zakwalifikować jako umowę zlecenie. To powoduje, że zleceniodawca powinien zgłosić podmiot prowadzący działalność nierejestrowaną do ubezpieczenia społecznego w ZUS.
WAŻNE
W interpretacja przepisów prawa wydawanych przez ZUS przewija się stanowisko zgodnie z którym obowiązek odprowadzania składek za zleceniobiorcę spoczywa na zleceniodawcy.
Na chwilę obecną przedstawione stanowisko wynika jedynie z treści wydawanych przez ZUS interpretacji, które są wiążące jedynie w indywidualnych sprawach. Z pewnością jednak tego rodzaju podejście jest bardzo niepokojące. Założeniem działalności nierejestrowanej miało bowiem być ułatwienie prowadzenia działalności w niewielkim zakresie. W tym kontekście trudno uznać, że dochodzi do uproszczenia dla podatników.
Na chwilę obecną nie wiadomo jak w dalszej kolejności potoczy się proces wykładni przepisów. Z pewnością informacje docierające ze strony ZUSu są bardzo niepokojące. Formą uzyskania pewności co do wykładni przepisów jest wystąpienie z własnym wnioskiem o wydanie interpretacji do ZUS a w przypadku niekorzystnego stanowiska skarga do sądu.
