W naszym dzisiejszym artykule zastanowimy się, czy nauczyciel posiadający pracę a etacie w szkole może podejmować dodatkowe zajęcie w postaci udzielania korepetycji. W związku z tym pojawia się kilka istotnych kwestii, które wymagają wyjaśnienia jak np. obowiązek informowania dyrektora o takiej dodatkowej pracy czy też kwestia poprawnego rozliczenia podatku oraz opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowote.
Zawartość artykułu:
- Forma rozliczenia podatku PIT od dodatkowej działalności nauczyciela
- Dodatkowa działalność nauczyciela na etacie a podatek VAT
- Dodatkowa działalność nauczyciela na etacie a składki
Jeżeli sięgniemy do przepisów ustawy Karta Nauczyciela to w treści tego aktu nie odnajdziemy żadnych przepisów ograniczających możliwość prowadzenia przez nauczyciela dodatkowej działalności gospodarczej. Wyjątek został przewidziany w art. 73 ust. 7 ww. ustawy, gdzie możemy przeczytać, że w okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nauczyciel nie może nawiązać stosunku pracy lub podjąć innej działalności zarobkowej. W przypadku stwierdzenia, że w okresie urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciel podejmuje inny stosunek pracy lub inną działalność zarobkową, dyrektor szkoły odwołuje nauczyciela z urlopu, określając termin, w którym nauczyciel obowiązany jest do powrotu do pracy.
Inne ograniczenie zostało przewidziane w treści ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, gdzie w art. 125 postanowiono, że nauczyciel akademicki zatrudniony w uczelni publicznej, która jest jego podstawowym miejscem pracy, może, za zgodą rektora, podjąć lub kontynuować dodatkowe zatrudnienie tylko u jednego pracodawcy prowadzącego działalność dydaktyczną, lub naukową.
W rezultacie nauczyciel zatrudniony na etacie w szkole - który nie przebywa a urlopie dla poratowania zdrowia – może wykonywać dodatkowe czynności w ramach działalności gospodarczej. Należy wskazać, że nauczyciele nie zostali wymienieni w katalogu osób niemogących prowadzić działalności w myśl ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.
WAŻNE
Nauczyciel zatrudniony na etacie w szkole może dodatkowo prowadzić działalność gospodarczą. Karta Nauczyciela nie wymaga aby nauczyciel musiał informować dyrektora szkoły o podjęciu innej działalności zarobkowej.
Korepetytorze – masz świadomość swoich obowiązków podatkowych?
Zerknij do naszego działu prawnego, gdzie znajdziesz porady specjalisty.
Forma rozliczenia podatku PIT od dodatkowej działalności nauczyciela
Jak wskazaliśmy nauczyciel może założyć jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie udzielania korepetycji. Zyski generowane przez tego rodzaju działalność gospodarczą podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym i w tym zakresie możliwy jest wybór jednej z trzech dostępnych form opodatkowania (obecnie nie jest już możliwe wybranie opodatkowania w formie karty podatkowej).
Po pierwsze podatnik może wybrać zasady ogólne. W tym przypadku podstawą opodatkowania jest dochód, czyli różnica pomiędzy przychodami a kosztami podatkowymi. Stawka podatku zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy PIT wynosi 12%, a jeżeli podstawa opodatkowania przekroczy 120 000 zł wzrasta do 32%. Obowiązuje również kwota wolna od podatku wynosząca 30 000 zł.
Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku zasad ogólnych przychody z pracy na etacie oraz z działalności gospodarczej podlegają zsumowaniu w zeznaniu rocznym PIT-36. To od sumy dochodów z obu źródeł obliczany jest podatek roczny PIT. Oznacza to również, że kwota wolna od podatku może być wykorzystana tylko raz (np. w ramach pracy na etacie jeżeli nauczyciel złożył PIT-2 do pracodawcy).
Druga dostępna opcja to podatek liniowy, który charakteryzuje się stałą stawką wynoszącą 19% dochodu. W tym przypadku nie występuje kwota wolna od podatku, a rozliczenia rocznego dokonuje się w osobnym formularzu PIT-36L. To powoduje, że nauczyciel składa dwa PITy roczne: PIT-37 z tytułu pracy na etacie oraz PIT-36L z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej.
Trzecia możliwość to ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W tym przypadku podstawą opodatkowania jest przychód co oznacza, że w rozliczeniu podatku nie można uwzględnić żadnych kosztów podatkowych. Stawka ryczałtu wynosi 8,5% i nie obowiązuje żadna kwota wolna. Rozliczenia rocznego należy dokonać na osobnym formularzu PIT-28.
Na marginesie dodajmy, że we wszystkich trzech ww. formach podatnik ma obowiązek opłacania zaliczek na podatek w tracie roku.
Jednocześnie warto wskazać, że możliwe świadczenie usług w zakresie udzielania korepetycji w formie działalności nierejestrowanej. Otóż zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia (3225 zł) i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.
Nauczyciel, którego przychody z korepetycji mieszczą się w ww. limicie może zatem prowadzić korepetycje w formie działalności nierejestrowanej. Taka działalność podlega opodatkowaniu jako przychody z innych źródeł według skali podatkowej w zeznaniu rocznym PIT-36. Nie ma konieczności opłacania zaliczek na podatek, ponieważ cały dochód (różnica pomiędzy przychodami a kosztami) jest rozliczana według skali podatkowej w deklaracji rocznej. Dodatkowym plusem posiadania działalności nierejestrowanej jest brak obowiązku posiadania NIP, REGON, rejestracji w CEIDG czy też prowadzenia ksiąg podatkowych.
W tym miejscu warto też dodać, że do ww. limitu z działalności nierejestrowanej nie są wliczane przychody z tytułu zatrudnienia na etacie. Ów limit dotyczy wyłącznie przychodów osiąganych w ramach działalności nierejestrowanej.
WAŻNE
Dodatkowa działalność zarobkowa nauczyciela na etacie może być prowadzona w formie pozarolniczej działalności gospodarczej (do wyboru trzy formy opodatkowania) lub w formie działalności nierejestrowanej (jeżeli nie zostanie przekroczony miesięczny limit wynoszący aktualnie 3225 zł przychodu).
Dodatkowa działalność nauczyciela na etacie a podatek VAT
Niezależnie od tego czy nauczyciel zdecydował się a prowadzenie działalności gospodarczej w pełnym zakresie czy też w formie działalności nierejestrowanej to udzielanie korepetycji podlega pod regulacje ustawy VAT jako odpłatne świadczenie usług.
W tym zakresie istnieje jednak możliwość skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy VAT. Przepis ten stanowi, że zwalnia się od podatku usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym, świadczone przez nauczycieli.
Jak wskazał Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 04.12.2023 r. nr 0114-KDIP4-2.4012.573.2023.1.KS pod pojęciem nauczyciela - w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy VAT - należy rozumieć osobę, która posiada i przekazuje wiedzę i umiejętności. Przy czym, nie musi to być nauczyciel w rozumieniu ustawy Karta Nauczyciela, ale np. osoba, która posiada odpowiednie wykształcenie.
Powyższe oznacza, że ustawa VAT w żaden sposób nie różnicuje pod względem możliwości zastosowania ww. zwolnienia nauczycieli zatrudnionych w szkole na etacie od innych osób. Zakres podmiotowy zwolnienia jest w tym przypadku analogiczny.
WAŻNE
Nauczyciel zatrudniony w szkole na etacie ma możliwość zastosować zwolnienia od podatku VAT w zakresie świadczonych usług korepetycji na mocy art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy VAT. To oznacza, że taka działalność jest w całości zwolniona od podatku VAT (brak obowiązku prowadzenia ewidencji VAT oraz składania deklaracji VAT).
Dodatkowa działalność nauczyciela na etacie a składki
Na koniec odnieśmy się do kwestii składek społecznych i zdrowotnych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Jak możemy przeczytać w piśmie ZUS z dnia 30 czerwca 2016 r. nr DI/100000/43/606/2016:
"Wnioskodawczyni w treści złożonego wniosku wskazała, iż od 1 września 2012 r. na podstawie umowy o pracę jest pracownikiem/nauczycielem szkoły podstawowej. Równolegle z pracą w szkole wnioskodawczyni prowadzi także indywidualną działalność gospodarczą.
Prawidłowym więc jest uznanie, iż przedsiębiorca zatrudniony równolegle na pełen etat na umowę o pracę i otrzymujący z tego tytułu wynagrodzenie wyższe niż minimalne nie będzie miał obowiązku opłacania składek z tytułu działalności gospodarczej (...)".
WAŻNE
Nauczyciel zatrudniony na etacie i podejmujący dodatkowe zatrudnienie w postaci działalności gospodarczej podlega z tego tytułu jedynie składkom zdrowotnym. Nie jest w tym przypadku konieczne opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne, ponieważ tytułem do ubezpieczenia jest zatrudnienie w szkole.
Podsumowując powyższe nie ma przeszkód aby nauczyciel zatrudniony na etacie w szkole podejmował dodatkową pracę zarobkową, która może przybrać formę działalności gospodarczej podlegającej zgłoszeniu do CEIDG lub formę działalności nierejestrowanej. Przepisy prawne nie przewidują ograniczeń w tym zakresie.