Diety eliminacyjne, polegające na wykluczaniu różnego rodzaju składników, dań i produktów, nie są już niczym niespotykanym. Stosowanie wykluczeń może być związane z chorobą np. celiakia, cukrzyca, czy własnym wyborem np. weganizm lub wegetarianizm.
Szczególnym wyzwaniem może stać się przestrzeganie takiej diety podczas podróży zagranicznych. Lokalne kuchnie mogą różnić się od polskiej – dotyczy to zarówno potraw, jak i składników, z których poszczególne dania są przygotowywane.
W tym tekście znajdziesz:
Materiały, które pomogą Ci na wyjeździe
Materiały zostały przygotowane przez dietetyka klinicznego mgr inż. Joannę Kozub i przetłumaczone na 8 języków: angielski, niemiecki, hiszpański, włoski, chorwacki, duński, francuski i portugalski.
Do współpracy przy projekcie zostali zaproszeni tłumacze zarejestrowani w serwisie e-tlumacze.net. Poza bezbłędnymi i terminowo wykonanymi tłumaczeniami otrzymaliśmy także wiele cennych wskazówek i ciekawostek dotyczących kuchni lokalnych. Tym samym translacje nie są wierną kalką formułek przygotowanych w języku polskim, a odpowiednio dopasowane do poszczególnych krajów i lokalnych potraw.
Poniżej będziemy dodawali kolejne pliki z formułkami dotyczące diet eliminacyjnych związanych z:
- nietolerancją glutenu (celiakią),
- insulinoopornością (IO) i cukrzycą typu 2,
- chorobami autoimmunologicznymi (Hashimoto, cukrzyca typu 1, RZS, toczeń),
- dietą low carb i keto,
- wegetarianizmem,
- weganizmem.
[kliknij obrazek i pobierz plik]
Choroby autoimmunologiczne (Hashimoto, Cukrzyca typu I, toczeń, RZS)
[kliknij obrazek i pobierz plik]
[kliknij obrazek i pobierz plik]
[kliknij obrazek i pobierz plik]
Insulinooporność i cukrzyca typu 2
[kliknij obrazek i pobierz plik]
[kliknij obrazek i pobierz plik]
Ogólne porady, jak sobie radzić z dietą za granicą
Dieta wykluczeniowa może być wyzwaniem, ale nie jest niemożliwa do ogarnięcia. Wszystko zależy od tego, jak podejdziemy do sprawy, Oto kilka ogólnych porad i kulinarnych ciekawostek, które mogą Ci pomóc na zagranicznym wyjeździe
Zapoznaj się z lokalną kuchnią
Przed wyjazdem dowiedz się jak najwięcej o kuchni kraju, do którego się udasz. Sprawdź, jakie potrawy są popularne i jakie składniki są używane. Będziesz wiedzieć, jakie dania mogą pasować do Twojej diety i unikniesz tych, które zawierają składniki, których musisz unikać.
Ciekawostka!
Pierwszym naszym skojarzeniem dla słowa "tortilla" jest pszenny placek. W Hiszpanii natomiast potrawa ta jest przygotowywana z jajek, ziemniaków i cebuli. Do tego mogą zostać dodane inne składniki np. mięso, czy dorsz. Zatem danie to będzie odpowiednie dla osób z nietolerancją glutenu. Aczkolwiek warto dopytać, czy kuchnia nie dodała żadnych mąk do potrawy lub przypraw zawierających gluten.
Przygotuj się przed podróżą
Jeśli wiesz, że masz ograniczenia dietetyczne, dobrze jest wziąć ze sobą niektóre sprawdzone już produkty spożywcze z kraju. Możesz zabrać przekąski, czy produkty niewymagające przechowywania w lodówce, którymi będziesz się mógł ratować w podróży i na miejscu.
Ciekawostka!
Kochasz pasty warzywne, smalec z fasoli i inne wegańskie i wegetariańskie smarowidła do chleba? Jeżeli wybierasz się do Francji, to nie licz na to, że je tam znajdziesz w restauracyjnym menu. Francuzi nie bardzo znają takie dodatki na kanapki. Lepiej weź je ze sobą ;)
Komunikuj swoje wymagania żywieniowe
Gdy jesz w restauracji, pamiętaj o poinformowaniu obsługi o swoich ograniczeniach żywieniowych. Poproś o zmodyfikowanie dania lub zapytaj o składniki użyte w potrawie. Nie wahaj się zadawać pytań i upewnić się, że jedzenie jest przygotowane zgodnie z Twoimi wymaganiami.
Warto wiedzieć!
Jeżeli jako weganin czy wegetarianin skusisz się w Hiszpanii na paellę de verduras (z samymi warzywami), to nie zapomnij zapytać, na jakim bulionie jest robiona. Niestety z pozoru bezmięsne danie może być przygotowane z użyciem bulionu mięsnego.
Znajdź miejsca, gdzie możesz coś zjeść
Przed wyjazdem zbadaj miejsca, w których będziesz przebywać. Sprawdź, czy są tam restauracje, które oferują dietetyczne dania. Znajdź restauracje czy bary, które specjalizują się w kuchni wegańskiej, wegetariańskiej lub bezglutenowej. Mogą również istnieć specjalne restauracje lub sklepy, które oferują żywność dla osób z nietolerancjami pokarmowymi.
Wskazówka!
Chociaż coraz więcej restauracji jest świadoma wykluczeń w poszczególnych dietach i kelner potrafi zaproponować dania spełniającego wymogi klienta, o tyle samo przygotowanie potrawy może nieść ryzyko zanieczyszczenia substancjami alergicznymi. W jednej z duńskich restauracji zostało przygotowane bezglutenowe sushi, ale pokrojono je na desce, na której wcześniej krojone były produkty glutenowe. Na szczęście świadomość kucharzy była na tyle dobra, że przed wydaniem posiłku klient został poinformowany o tym fakcie. W tym przypadku dla osoby z celiakią takie danie stanowiło zagrożenie dla zdrowia. Pamiętajcie, aby szczegółowo dopytywać kelnerów czy kucharzy o każdy etap produkcji dania.
Gotuj własne posiłki
Jeśli masz możliwość, możesz wynająć mieszkanie z aneksem kuchennym lub zatrzymać się w miejscu, które zapewni Ci dostęp do kuchni. Wtedy będziesz mógł samodzielnie przygotowywać posiłki, mając kontrolę nad składnikami, których używasz.
Zadbaj o komunikację
Jeśli nie znasz lokalnego języka, warto nauczyć się kilku podstawowych zwrotów związanych z Twoją dietą. Jeżeli masz jeszcze trochę czasu do wyjazdu, możesz skorzystać z intensywnej nauki z korepetytorem języka obcego. Możesz też posiłkować się wcześniej przygotowanymi i przetłumaczonymi formułkami, które pozwolą sprawniej przekazać najistotniejsze informacje dotyczące nietolerancji, czy innych wymagań żywieniowych. Znajdziesz je na początku artykułu.
Pamiętaj, że najważniejsze jest dbanie o swoje zdrowie i bezpieczeństwo. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do składników lub przygotowania jedzenia, zawsze wybieraj bezpieczne opcje i unikaj potraw, które mogą Ci zaszkodzić.
