Co działo się ostatnio w edukacji? Oto przegląd najważniejszych informacji i wydarzeń z listopada 2025 roku.
Badania i raporty z obszaru edukacji:
1. Jakie słowa pamiętasz ze szkoły? Zespół e-korpetycje.net
Przeprowadziliśmy ankietę, w której zapytaliśmy o słowa zapamiętane ze szkoły. Wspierające komunikaty słyszało w szkole 45 proc. ankietowanych i niemal wszyscy (97 proc.) stwierdzili, że zachęcały ich do dalszej nauki. Przykre komunikaty słyszało w szkole 66 proc. uczestników ankiety, z czego aż 81 proc. wskazywało na ich zgubny wpływ na motywację. Dwie trzecie respondentów (66,3 proc.) pamięta krytykę, a jeden na sześciu usłyszał choć raz: „Nic z ciebie nie będzie!”.
Oblicza i skutki krytyki w szkole:
Jasna strona szkolnych doświadczeń:
Oceny cyfrowe a motywacja i rozwój:
2. „Internet dzieci”, Instytut Cyfrowego Obywatelstwa
Ponad połowa dzieci w wieku 7–12 lat aktywnie używa serwisów społecznościowych przeznaczonych od 13. roku życia, a TikTok, Messenger i WhatsApp należą do ich codziennych narzędzi. Najmłodsi spędzają na TikToku nawet ponad godzinę dziennie, a w wakacje ten czas jeszcze rośnie. Z kolei w grupie 7–14 lat do top 10 najczęściej odwiedzanych stron trafił… serwis pornograficzny, który miesięcznie odwiedza nawet milion dzieci — więcej niż Wikipedię.
3. Dojrzeć do praw, Fundacja Orange
Dzieci dorastają w świecie cyfrowym szybciej, niż dorośli potrafią go zrozumieć, a luka między regulacjami a realnymi potrzebami młodych rośnie. Eksperci oceniają poziom poszanowania praw dziecka w internecie na zaledwie 2,3/10, wskazując na narastające problemy: dyskryminację, hejt, ekspozycję na przemoc i treści seksualne oraz brak skutecznej ochrony prywatności. Dynamiczny rozwój technologii — w tym generatywnej AI — sprawia, że możliwości rosną, ale ryzyka stają się jeszcze trudniejsze do kontrolowania.
4. Monitor Kształcenia i Szkolenia 2025, Komisja Europejska
Choć polscy uczniowie nadal wypadają lepiej niż średnia europejska, ich podstawowe umiejętności wyraźnie pogarszają się od kilku lat. Równolegle państwo rozwija reformę programową i inwestuje w poprawę warunków pracy nauczycieli, jednak braki kadrowe wciąż obciążają szkoły i przedszkola. Dynamicznie rośnie znaczenie wczesnej edukacji, a na poziomie wyższym — potrzeba kształcenia specjalistów w obszarach STEM (nauk przyrodniczych, technologii, inżynierii i matematyki) i podnoszenia kompetencji cyfrowych dorosłych.
Źródła: raport - Polska, raport - UE, analiza
Edukacja zdrowotna w szkołach: pierwszy rok i zaskakujące dane o frekwencji
Nowy obowiązkowy przedmiot, edukacja zdrowotna, zadebiutował w roku szkolnym 2025/2026, a już widać duże zróżnicowanie w uczestnictwie uczniów — średnio bierze w nim udział około 30% uprawnionych, przy czym najbardziej aktywne są szkoły podstawowe. Frekwencja różni się znacząco między regionami i miastami, a jej poziom zależy m.in. od organizacji pracy szkoły i miejsca przedmiotu w planie lekcji. Edukacja zdrowotna zastąpiła wychowanie do życia w rodzinie, w którym udział brało coraz mniej uczniów, i ma stać się kompleksowym wsparciem dla młodzieży w obszarze zdrowia fizycznego, psychicznego i cyfrowego.
Reforma26. Kompas Jutra: ruszają ogólnopolskie konsultacje nowych podstaw programowych
Ministerstwo Edukacji uruchomiło konsultacje publiczne projektów nowych podstaw programowych dla przedszkoli i szkół podstawowych, przygotowanych przez ponad 200 ekspertów w ramach Reformy26. Kompas Jutra. Propozycje zakładają bardziej elastyczne, spójne i kompetencyjne podejście do nauczania, z naciskiem na moduły tematyczne, sprawczość uczniów i realne efekty uczenia się. Przewidziano również zmiany w ramowym planie nauczania, m.in. w tygodniowym wymiarze zajęć, obowiązkowej tematyce związanej z bezpieczeństwem czy organizacji tygodnia projektowego. Konsultacje trwają do 18 grudnia 2025 r., a każdy może przesłać swoje uwagi przez specjalny formularz kontaktowy.
Strefa nauczyciela
1. Jednomyślna decyzja parlamentu: nauczyciele dostaną wyrównania za godziny ponadwymiarowe
Posłowie i posłanki wszystkich klubów zgodzili się naprawić błąd w przepisach, który od 1 września pozbawiał nauczycieli wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe mimo gotowości do pracy. Nowelizacja Karty Nauczyciela ma obowiązywać od 1 stycznia 2026 r., a wyrównania za okres od września do końca tego roku zostały zagwarantowane i mają trafić na konta nauczycieli do 6 lutego 2026. Sejm i Senat przyjęły ustawę jednogłośnie, co podkreśla szeroki polityczny konsensus w sprawie przywrócenia sprawiedliwych zasad rozliczania pracy.
2. Nowe zasady oceniania pracy nauczycieli: prostsze kryteria i większa przejrzystość
Opublikowane w Dzienniku Ustaw nowe rozporządzenie zmienia sposób oceniania pracy nauczycieli, upraszczając kryteria, porządkując punktację i zwiększając udział nauczycieli w samym procesie oraz procedurze odwoławczej. Zmiany wynikają z prac zespołu ds. pragmatyki zawodowej i mają zapewnić bardziej sprawiedliwą, zrozumiałą i jednolitą ocenę pracy pedagogów. Nowe przepisy kładą nacisk na przejrzystość – od dostępu do opinii różnych podmiotów, po obowiązek przedstawiania pisemnego stanowiska dyrektora w przypadku odwołania.
3. Cyfrowa rewolucja w szkołach: nowa legitymacja nauczyciela w aplikacji mObywatel
Od 30 listopada 2025 r. każdy nauczyciel otrzyma elektroniczną legitymację służbową dostępną w aplikacji mObywatel, która będzie funkcjonować równolegle z tradycyjną kartą. Nowy dokument ma uprościć identyfikację pracowników szkół, przyspieszyć procedury i zapewnić automatyczne pobieranie danych oraz zdjęć z rejestrów państwowych. Rozporządzenie wprowadza również zmiany we wzorze legitymacji papierowej, dopasowując go do nowego systemu numeracji i aktualnych standardów.
4. Nowe wsparcie dla nauczycieli: bezpłatna pomoc psychologiczna już dostępna
Od 3 listopada nauczyciele mogą korzystać z darmowego telefonu wsparcia psychologicznego, działającego w każdy poniedziałek w godzinach 13:00–17:00 pod numerem +48 510 338 182. Dyżurujący specjalista wysłucha, doradzi i pomoże w trudnych sytuacjach związanych z uczniami, stresem, przeciążeniem czy wypaleniem zawodowym. Inicjatywa powstała z myślą o edukatorach, którzy potrzebują bezpiecznej przestrzeni do rozmowy oraz indywidualnego wsparcia emocjonalnego.
Źródło: Fundacja Twarze Depresji
Rusza nabór do projektu „Klucz do Kosmosu” – szkoły mogą zdobyć wyjątkowe zestawy edukacyjne od POLSA
Polska Agencja Kosmiczna zaprasza szkoły do udziału w projekcie „Klucz do Kosmosu”, w którym można otrzymać zestawy do lutowania inspirowane misją IGNIS i pierwszym lotem Polaka na ISS – nabór trwa do wyczerpania materiałów.
- Dla kogo: szkoły podstawowe i ponadpodstawowe oraz inne instytucje edukacyjne mogące prowadzić zajęcia dla uczniów 12+.
- Co trzeba zrobić: złożyć zgłoszenie (dyrektor lub osoba upoważniona), zadeklarować przeprowadzenie zajęć inżynieryjnych i przesłać raport z ich realizacji.
- Do kiedy: nabór trwa do wyczerpania 100 000 zestawów, raport należy przesłać do 28 lutego 2026 roku.
- Co można otrzymać: od 1 do 5 zestawów edukacyjnych (każdy zawiera 5 kompletów elementów i płytkę ISS), wraz z materiałami instruktażowymi i możliwością pracy na sprzęcie identycznym z tym, który trafił na ISS.
- Jak się zgłosić: poprzez formularz rekrutacyjny udostępniony w ogłoszeniu i na stronie POLSA.
