Woda to nie tylko substancja służąca do picia i mycia, ale też doskonały materiał do przeprowadzania doświadczeń. Jak się nią bawić? Poniżej znajdziecie pomysły na ciekawe sztuczki z wodą.
Cytrynowa łódka
Do doświadczenia potrzebne będą:
- głębokie naczynie np. talerz
- słoik lub szklanka
- zapałki
- woda (można ją zabarwić np. nadmanganianem potasu)
- cytryna
Do naczynia wlewamy wodę i ewentualnie ją zabarwiamy. Nie jest to obligatoryjne – chodzi tylko o lepszy efekt wizualny. Cytrynę kroimy tak, by uzyskać jeden grubszy plaster. Wbijamy w niego cztery zapałki i kładziemy na wodzie. Podpalamy zapałki i przykrywamy cytrynę szklanką (słoikiem). Co się dzieje? Woda wpływa do szklanki i powoduje, że cytrynowy statek podnosi się do góry. Czemu tak się stało? Powietrze w szklance zostaje ogrzane przez zapałki, a następnie ochłodzone i tym samym zmniejsza swoją objętość, czyli pomniejsza się ciśnienie. Woda jest wówczas wpychana do szklanki przez ciśnienie atmosferyczne.
Rękawiczka w butelce
Do wykonania sztuczki potrzebne są:
- plastikowa butelka
- woda
- miska
- taśma
- gumowa rękawiczka
W dnie butelki należy zrobić otwór i zakleić taśmą. Kolejny krok to napełnienie jej wodą. Do butelki wkładamy rękawiczkę i mocujemy ją gumką recepturką. Trzymamy butelkę nad miską i odklejamy taśmę, w wyniku czego, woda wylewa się, a rękawiczka wypełnia się powietrzem. Butelka zostaje trochę wgnieciona. Wypływająca ciecz powoduje, że ciśnienie we wnętrzu butelki zmniejsza się, bo działa na nią ze wszystkich stron ciśnienie atmosferyczne, które wtłacza powietrze do rękawiczki, która zajmuje miejsce po wypływającej wodzie. Jeśli rękawica jest już delikatnie „nadmuchana”, to guma oddziałuje siłą sprężystości i hamuje dalszy napływ powietrza. Ciśnienie w środku butelki spada i powoduje jej zgniecenie.
Tańczące rodzynki
Przygotujcie:
- szklankę
- gazowaną wodę
- rodzynki
Napełniamy szklankę gazowaną wodą i wrzucamy do niej kilka rodzynek. Na początku opadają one na dno, a po chwili wypływają na górę i znowu spadają nisko. Zaczynają się kręcić i podskakiwać. Dzieje się tak, ponieważ w gazowanej wodzie są bąbelki wywołane gazem, dwutlenkiem węgla. Zbiera się on w postaci pęcherzyków na powierzchni rodzynek, dopóki siła wyporu nie będzie na tyle duża, aby je wyprzeć do góry. Na powierzchni wody pęcherzyki pękają, rodzynki opadają na dno i znowu unoszą się.
Znikająca moneta
Do sztuczki są niezbędne:
- szklanka
- woda
- moneta
Na płaskiej powierzchni kładziemy monetę i stawiamy na niej szklankę. Obserwujemy bilon z boku szklanki, do której powoli wlewamy wodę. W pewnym momencie przestajemy widzieć monetę na dnie, a w zamian pojawia się niezbyt wyraźny jej obraz umiejscowiony za naczyniem. Czemu tak się dzieje? Światło przechodząc z wody do powietrza, ulega załamaniu. Kąt załamania jest wówczas większy niż padania. Kiedy kąt załamania wynosi 90° to nazywa się go granicznym. W przypadku gdy światło wychodząc z wody, pada pod kątem większym niż graniczny, to światło w całości się odbija i test to zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia. Promienie odbijane przez powierzchnię monety na początku wchodzą do szklanki, zaś potem padają na powierzchnię boczną naczynia i ulegają całkowitemu wewnętrznemu odbiciu i ich nie widzimy. Obserwujemy tylko obraz na przedłużeniu promieni, które wychodzą przez górną powierzchnię wody. W przypadku, gdy wody jest więcej, promienie załamane na powierzchni nie trafiają już do oka i nie widzimy monety. Zauważalny jest tylko rozmyty obraz promieni, które uległy całkowitemu wewnętrznemu odbiciu na przeciwległej ścianie i zostały załamane przy przejściu przez górną powierzchnię wody.
Uciekający pieprz
Do przeprowadzenia eksperymentu zorganizujcie:
- miskę z wodą
- pieprz
- płyn do zmywania lub mydło w płynie
Do miski z wodą wsypujemy pieprz. Dotykamy wody palcem i obserwujemy, że nie zachodzi żadna reakcja. W dalszej kolejności moczymy palec w płynie do naczyń i ponownie dotykamy wody. Co się wydarzyło? Pieprz odsuwa się od palca, jakby uciekał. Dzieje się tak, ponieważ cząstki będące składnikami drobin pieprzu zostają odciągnięte pod wpływem zmniejszania napięcia powierzchniowego, gdyż siła od niego pochodząca, działa wzdłuż powierzchni.
Wykałaczki
Przygotujcie:
- szklaną butelkę
- bandaż
- gumkę recepturkę
- wykałaczki
Otwór butelki zakrywamy bandażem, który zamocowujemy za pomocą gumki recepturki. Do butelki wlewamy wodę i przechylamy ją do góry dnem. Woda delikatnie kapie. Przez bandaż wprowadzamy do butelki wykałaczki, które nie powodują większego wypływu cieszy. O co tutaj chodzi? Woda utrzymuje się w butelce dzięki napięciu powierzchniowemu, czyli błonce powstałej z cząstek wody pomiędzy nitkami z bandaża. Napięcie to jest na tyle duże, że utrzymuje wodę nawet po przebiciu go wykałaczkami.
Podobają się Wam nasze eksperymenty? Podzielcie się z nami swoimi pomysłami.
